Kemoterapide tedavinin amacı, yoğunluğu, uygulama süresi ve yan etkileri kanserin türüne göre farklılık gösterir. Diğer tedavi yöntemi olan ışın tedavisi (radyoterapi) ise, kanser hücrelerinin radyasyon ışınları kullanılarak tahrip edilmesi ve hastalığın bu şekilde tedavi edilmesini hedef alır. Radyoterapi uygulamaları, radyasyon onkolojisi adlı tıbbi bilim dalının uzmanlık alanına girer ve bu yöntemle yapılan tedavi işlemleri radyasyon onkolojisi klinikleri tarafından yürütülür.

Radyasyon Onkolojisi Nedir?

Radyasyon onkolojisi, iyonizan radyasyon kullanılarak yapılan tedavi işlemlerinin kanser hücreleri üzerindeki etkilerini araştıran tıbbi bilim dalıdır. Radyasyon onkolojisi kliniklerinde yapılan uygulamalar, radyocerrahi ve radyoterapi olmak üzere iki farklı grup altında incelenir. Her iki grupta yer alan tedavi işlemleri de radyasyon kullanılarak yapılır. Hastada nasıl bir tedavi planının uygulanacağı, uzman hekim ve sağlık personellerinden oluşan multidisipliner ekipler tarafından yapılacak detaylı muayeneler ve tanı testlerinin ardından belirlenir. Tüm kanser hastalarının yüzde 70’inde tedavinin herhangi bir aşamasında radyoterapiye gereksinim duyulur. Radyoterapi yöntemi, tek başına uygulanabildiği gibi cerrahi öncesi veya sonrasında kemoterapiyle birlikte de uygulanabilir.

Hastanelerimizde bulunan radyasyon onkolojisi birimlerinde alanında uzman hekimler tarafından kişiye özel yaklaşımlarla kanser tedavisi gerçekleştirilir. Radyasyon onkolojisi bölümlerimizde yeni jenerasyon ışın tedavi teknolojisi olan görüntü rehberliğinde volumetrik ark tedavisi kullanılır. Hastanelerimizde tedaviler; radyasyon onkoloğu ve radyoterapi teknikerleri ile ekip olarak planlı bir şekilde yürütülür. Tüm cihazlarımız network ağı ile birbirine bağlı olduğundan veri alışverişi yapabilir. Böylelikle tedavi sırasında oluşabilecek manuel hatalar en aza indirilir. Ayrıca hastanemizde bulunan PET-CT aracılığıyla yapılan görüntü alışverişi sayesinde hastalıklı bölge daha doğru ve kesin olarak tespit edilebilir.

Radyasyon Onkolojisi Kliniklerinde Kimler Görev Yapar?

Multidisipliner bir ekip çalışması gerektiren kanser tedavisinde başarı oranının artırılması, yan etkilerin azaltılması ve hastaya en uygun tedavi yaklaşımının belirlenebilmesi için farklı uzmanlıklara sahip hekimler tarafından yapılacak olan takip ve muayeneler oldukça önemlidir. Radyasyon onkolojisi kliniklerinde, 6 yıllık tıp eğitiminin yanı sıra 5 yıl radyasyon onkolojisi eğitimi almış uzman hekimler görev yapar. Bu dalda çalışan hekimler, uzmanlık unvanlarını almadan önce radyoterapi uygulamalarına ilişkin tüm fiziksel ve radyobiyolojik süreçlerin yanı sıra tedavi sonrasında erken dönemde gelişen ve zamana yayılan her türlü yan etki hakkında da bilgi sahibi olur. Bu sayede tedavi sırasındaki ve sonrasındaki takip süreçlerini titizlikle yönetebilir. Hastanemizde deneyimli radyasyon onkologlarının yanı sıra belirlenecek olan tedavi planı çerçevesindeki gerekli işlemlerin tamamlanması, tedavide kullanılan cihazlara ilişkin bakım ve teknik desteklerin sağlanması konusunda radyasyon onkologları ile birlikte çalışan radyoloji teknisyenleri görev yapar. Radyoterapi cihazlarının doğru ve etkili şekilde kullanımı üzerinde detaylı eğitimler almış olan radyoloji teknisyenlerinin; hastanın tedavi esnasında olması gereken pozisyonlarda tutulması, kumanda odasından cihazların yönetimi, hasta ile iletişim kurulması, tedavi sırasında gerekli görüntülerin alınması ve hastanın genel durumunun gözetilmesi gibi sorumlulukları vardır. Ayrıca radyasyon onkolojisi kliniklerinde hastaların tedavi ve takibine ilişkin tüm işlemler sırasında radyasyon onkoloğu ile birlikte çalışan, radyasyon onkolojisi üzerine özel eğitim almış onkoloji hemşireleri görev yapar. Onkoloji hemşireleri; radyoterapiye ilişkin esaslar, yan etkilerin azaltılmasına yönelik yapılması gereken uygulamalar, tedavi gereklilikleri gibi pek çok konuda hastalara eğitim verir. 

Radyoterapi Nedir ve Nasıl Çalışır?

Halk arasında ışın tedavisi olarak da bilinen radyoterapi, kanser tedavisinde uzun yıllardır kullanılan bir tedavi tekniğidir. Kanser teşhisi almış tüm hastaların yaklaşık dörtte üçünde tedavinin herhangi bir bölümünde en az bir kez radyoterapi uygulaması yapılır. Kanser hücrelerinden oluşan dokuların ve bazı durumlarda da iyi huylu tümörlerin radyasyon ışınları ile tedavi edilmesini sağlayan bir uygulama olan ışın tedavisinde kullanılan radyasyon, kanserleşmiş hücrelerin çekirdeğini hedef alarak burada hasar oluşumuna yol açar. Çekirdeği hasar gören hücreler çoğalma yeteneğini kaybeder ve kanser hastalığı da bu şekilde tedavi edilmiş veya kontrol altına alınmış olur. Radyoterapide kanser hücrelerinin yanı sıra daha az miktarda da olsa sağlıklı hücreler de zarar görür. Bu durum istenmeyen yan etkilerin ortaya çıkışında rol oynayan faktörlerden bir tanesidir. Fakat sağlıklı hücreler, kanser hücrelerine oranla daha gelişmiş onarım mekanizmalarına sahip olduğundan tedavi sonrasında yeniden çoğalarak eski sağlıklarına kavuşabilir.

Radyasyon onkolojisi kliniklerinde uygulanan radyoterapi işlemlerinde hem tedavi öncesi süreçte hastalığın durumunu ve yayılımını saptamak hem de tedavi sırasında radyoterapi başarısını araştırmak amacıyla PET/CT yönteminden yararlanmak gerekir. Bir tıbbi görüntüleme yöntemi olan PET/CT ile hastalıklardan kaynaklı metabolik değişimler radyoaktif bileşenler kullanılarak incelenir. Oldukça detaylı bilgiler veren bu görüntüleme yöntemi sayesinde vücuttaki yapısal ve fonksiyonel değişiklikler değerlendirilir ve en uygun tedavi yaklaşımı belirlenir.

Radyasyon Onkolojisi Kliniklerinde Yapılan Radyocerrahi Uygulamaları

Radyasyon ışınları kullanılarak yapılan cerrahi işlemlere radyocerrahi uygulamaları adı verilir. Bu uygulamalar ile uygun yapıdaki kötü huylu tümörler belirli teknikler kullanılarak tıpkı bir cerrahi operasyonla çıkarılmış gibi vücuttan uzaklaştırılabilir. Radyoterapi işlemlerinde olduğu gibi radyocerrahide de amaç kanser hastalığının tedavi edilmesidir. Radyocerrahi uygulamalarında gelişen tıp teknolojisinin sunmuş olduğu son teknoloji cihazlardan yararlanılır. CyberKnife M6, Tomoterapi, EDGE, MR-LINAC, Trilogy, TrueBeam, Gamma Knife gibi cihazlardan uygun olanı tercih edilerek radyocerrahi işlemleri yapılabilir. İyonize radyasyon kullanılarak yapılan radyocerrahi uygulamaları, farklı teknikler içerir. Hangi tekniğin uygulanması gerektiğine hastanın durumu, tümörün konumu, yayılım düzeyi gibi pek çok faktör bir arada değerlendirilerek karar verilir. Bu tekniklerden en yaygın kullanılanları şu şekildedir:

* Stereotaktik Radyocerrahi (SRC): Stereotaktik radyocerrahi uygulamasında hedef olarak belirlenen kanserli hücreler, üç boyutlu olarak koordinatlandırılır ve ardından yüksek doz radyasyon ışını kullanılarak tek seansta tamamen harap edilir. İşlemin görüntüleme yöntemleri eşliğinde uygulanması (IGRT), hedeflenen dokuya ilişkin seçiciliğin artırılmasını sağlayarak sağlam dokularda oluşacak hasarı minimuma indirir.

* Stereotaktik Radyoterapi (SRT): Stereotaktik radyoterapi uygulamasında hedef kanserli doku, daha düşük radyasyon dozları kullanılarak SRC'den farklı olarak tek seans yerine 3-4 seansta harap edilir. Bu yöntem ile hedeflenen dokuya daha hassas bir şekilde işlem yapılarak sağlıklı dokuların yüksek oranda korunması sağlanabilir.

Eğer sizin de tanısı koyulmuş onkolojik bir hastalığınız var ise hastanelerimize başvurarak detaylı bir muayeneden geçebilir, gerekli tanı tetkiklerini yaptırarak hastalığınızın hangi aşamada olduğunu öğrenebilirsiniz. Elde edilecek olan bulguların uzman hekimler tarafından değerlendirilmesi sonucunda tedavi planınızı belirleyerek erken dönemde gereken uygulamalara başlayabilir, bu sayede birçok kişinin başardığı gibi siz de kanser hastalığını yenebilirsiniz.